รู้จัก Microbiota หรือจุลินทรีย์ในร่างกายมนุษย์

จุลินทรีย์ในร่างกายมนุษย์

• จุลินทรีย์ทั้งหมดที่อยู่ในร่างกายรวมเรียกว่า ไมโครไบโอต้า (Microbiota)
• ในร่างกายมนุษย์ มียีนของจุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่ในร่างกายมากกว่า 20,000,000 ยีน แต่ มียีนมนุษย์ประมาณ 22,000 ยีน เท่านั้น
• เซลล์กว่า 90% ในร่างกายมนุษย์ คือ เซลล์ของจุลินทรีย์ ซึ่งอาจกล่าวได้ว่าสิ่งที่ควบคุมอวัยวะต่างๆ ร่างกายมนุษย์ คือ จุลินทรีย์เหล่านี้
• ประมาณ 100 ล้านล้านเซลล์เป็นเซลล์ของจุลินทรีย์ ในขณะที่เซลล์ของมนุษย์มีเพียง 30 ล้านล้านเซลล์
• จุลินทรีย์นั้นพบได้ทั่วร่างกายของเรา ไม่ว่าจะที่ผิวหนัง ระบบทางเดินหายใจ ช่องคลอด และพบได้มากที่สุดในลำไส้
• จุลินทรีย์เหล่านี้เป็นได้ทั้งแบคทีเรีย รา ไวรัส ฯลฯ ซึ่งต่างสายพันธุ์ ต่างชนิดกัน มีผลต่อร่างกายของมนุษย์ต่างๆกัน
• จุลินทรีย์มี 2 ประเภทหลัก
  1. จุลินทรีย์ตัวดี: รักษาสุขภาพลำไส้ ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรคที่เข้าสู่ร่างกาย ช่วยการขับถ่าย กระตุ้นภูมิคุ้มกัน เผาผลาญไขมัน และลดสารพิษในลำไส้
  2. จุลินทรีย์ตัวร้าย: ทำการย่อยโปรตีนกลายเป็นสารก่อมะเร็ง ซึ่งเมื่อมีปริมาณมากๆ จะถูกกำจัดที่ตับได้ไม่หมด เช่น อีไมด์ จะไปทำปฏิกิริยากับไนไตรต์ในลำไส้ กลายเป็น เอ็นไนโตรซามีน เป็นสารก่อมะเร็งที่ร้ายแรง นอกจากจุลินทรีย์ตัวร้าย ยังทำให้เกิดการอักเสบ หากมีจำนวนมากจะโจมตีจุลินทรีย์ที่ดี ทำให้ร่างกายอ่อนแอและเกิดโรค (ลำไส้ดีชีวียืนยาว, ดร.ไช่อิงเจี๋ย)
• บางครั้งความผิดปกติของร่างกายอาจเกิดจากจุลินทรีย์เหล่านี้ได้เช่นเดียวกัน เมื่อจุลินทรีย์บางชนิดมีจำนวนมากเกินไปหรือลดน้อยลงไปจากสภาวะปกติ

จุลินทรีย์กับการทำนายโรค

• “ด้วยเทคโนโลยีที่ก้าวหน้ามากขึ้นนักวิทยาศาสตร์ใช้วิธีการศึกษาที่ใช้รหัสพันธุกรรมของจุลินทรีย์เหล่านี้ โดยทำการสกัดเอาดีเอ็นเอจากจุลินทรีย์ทั้งหมดที่อาศัยอยู่ในอวัยวะต่างๆ และใช้เครื่องวิเคราะห์ลำดับดีเอ็นเอ แปลผลออกมาในรูปของยีน ซึ่งยีนที่แปลผลออกมานั้นสามารถบอกถึงชนิดของจุลินทรีย์ จำนวน รวมทั้งอาจบอกได้ถึงความสัมพันธ์ระหว่างจุลินทรีย์และอวัยวะที่จุลินทรีย์เหล่านั้นอาศัยอยู่
• การศึกษายีนของจุลินทรีย์ทั้งหมดที่มีอยู่ในร่างกายเรียกว่า ไมโครไบโอม (Microbiome) ผลการศึกษายีนของจุลินทรีย์ทั้งหมดในช่องท้องของ 1 คน อาจมีมากถึง 3.3 ล้านยีน ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับยีนทั้งหมดของมนุษย์ที่มีอยู่ประมาณ 22,000 ยีน และมีความคล้ายคลึงกันแต่ตัวละบุคคลมากถึง 99.9% แล้ว ความแตกต่างของยีนจุลินทรีย์ของแต่ละบุคคลอาจมีมากถึง 80-90% การศึกษาไมโครไบโอม (ยีนทั้งหมดของจุลินทรีย์) ร่วมกับจีโนม (ยีนทั้งหมดของมนุษย์) อาจมีประโยชน์ต่อการดูแลรักษาสุขภาพ ทั้งในแง่ของการทำนายโรคที่อาจเกิดขึ้น การเลือกวิธีหรือเลือกใช้ยาที่จำเพาะต่อตัวบุคคลเพื่อการรักษาในอนาคต” (อ. ดร. ผกากรอง วนไพศาล)